Cấu tạo của khớp cổ tay là gì và có những chức năng nào?

Xương cổ tay đóng vai trò quan trọng trong mọi hoạt động hàng ngày của bàn tay, từ những cử chỉ tinh tế đến các động tác đòi hỏi sức mạnh. Với cấu trúc phức tạp, khớp này không chỉ kết nối xương cẳng tay với bàn tay mà còn đảm bảo sự linh hoạt và ổn định. Dưới đây là phân tích chi tiết về cấu tạo và chức năng của khớp cổ tay, dựa trên kiến thức y học cổ truyền và hiện đại, tham vấn bởi Ông Nguyễn Thành Danh – truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông với hơn 20 năm kinh nghiệm điều trị bệnh lý xương khớp.

Các loại khớp chính trong cổ tay

Khớp cổ tay là một tổ hợp phức tạp, bao gồm nhiều khớp nhỏ phối hợp nhịp nhàng để tạo nên sự đa dạng trong chuyển động. Mỗi khớp con đảm nhận vai trò riêng, giúp cổ tay vận hành mượt mà mà không bị cứng nhắc. Dưới đây là các loại khớp chính:

• Khớp quay – cổ tay: Đây là khớp nối giữa đầu dưới xương quay với hai xương cổ tay là xương thuyền và xương nguyệt. Khớp này cho phép cổ tay xoay và nghiêng, hỗ trợ các động tác như vặn tay hoặc cầm nắm vật dụng tròn.
• Khớp giữa cổ tay và khớp gian cổ tay: Điểm kết nối giữa hai hàng xương cổ tay (hàng trên và hàng dưới), giúp truyền lực mượt mà từ cẳng tay xuống bàn tay, đồng thời duy trì sự ổn định khi chịu lực.
• Khớp cổ bàn tay: Khớp nối hàng xương cổ tay dưới với các xương bàn đốt, liên kết trực tiếp với xương ngón tay. Nhờ đó, cổ tay có thể hỗ trợ các chuyển động tinh vi như duỗi ngón hoặc nắm chặt.

Nhờ hệ thống khớp phong phú này, cổ tay trở thành cầu nối linh hoạt giữa cánh tay và bàn tay, giúp con người thực hiện hàng loạt hoạt động mà không gặp trở ngại.

Chức năng chính của khớp cổ tay

Khớp cổ tay được sử dụng liên tục trong sinh hoạt hàng ngày, từ những việc đơn giản đến phức tạp. Với cấu trúc đa dạng, khớp này mang lại sự linh hoạt cao, đồng thời đảm bảo độ bền và chính xác. Dưới đây là các chức năng nổi bật:

• Thực hiện linh hoạt các thao tác gập, duỗi, xoay và nghiêng: Hỗ trợ hiệu quả cho hoạt động thường ngày như đánh máy, viết chữ hay cầm nắm vật dụng, giúp tay di chuyển mượt mà mà không bị giới hạn.
• Truyền lực từ cánh tay xuống bàn tay: Cho phép thực hiện ổn định các động tác cần sức như nâng đồ, đẩy kéo hoặc bưng bê, giảm nguy cơ mỏi mệt khi làm việc lâu dài.
• Kiểm soát tốt các động tác tinh tế và chính xác: Như vẽ tranh, thao tác kỹ thuật, chơi nhạc cụ hoặc thực hiện công việc đòi hỏi sự khéo léo cao, đảm bảo độ chính xác mà không gây rung lắc.

Những chức năng này xuất phát từ sự phối hợp chặt chẽ giữa các thành phần cấu tạo, giúp cổ tay duy trì hiệu suất cao trong mọi tình huống.

Cấu tạo chi tiết của khớp cổ tay

Để thực hiện tốt các chức năng đã nêu, khớp cổ tay sở hữu hệ thống cấu tạo tinh vi, với sự liên kết nhịp nhàng giữa nhiều thành phần. Mỗi bộ phận đóng góp riêng biệt nhưng bổ trợ lẫn nhau, tạo nên sự vận hành trơn tru và bền bỉ. Dưới đây là các thành phần chính:

• Hệ thống xương: Gồm 8 xương nhỏ (xương cổ tay) xếp thành 2 hàng, nối giữa xương cẳng tay (xương quay và xương trụ) với xương bàn tay. Cấu trúc này cho phép cổ tay thực hiện chuyển động đa hướng như gập, duỗi, nghiêng và xoay một cách tự nhiên.
• Sụn khớp: Bao phủ đầu các xương trong cổ tay, hoạt động như lớp đệm giảm ma sát và hấp thụ lực tác động khi vận động liên tục hoặc chịu tải nặng. Nhờ sụn khớp, các mặt xương trượt lên nhau nhẹ nhàng, tránh tổn thương do cọ xát.
• Dây chằng: Hệ thống bao quanh các xương cổ tay, giữ vững cấu trúc khớp và giới hạn chuyển động trong phạm vi sinh lý an toàn. Điều này đảm bảo cổ tay linh hoạt mà không bị trật khớp khi hoạt động mạnh mẽ.
• Gân cơ: Chạy dọc mặt trên và dưới cổ tay, truyền lực từ cơ cẳng tay đến ngón tay và bàn tay. Hệ thống gân này giúp điều khiển chính xác các động tác như cầm nắm, xoay vặn hoặc viết lách.
• Bao hoạt dịch: Bao bọc quanh gân và mặt khớp, cung cấp chất bôi trơn để giảm ma sát khi cổ tay vận động lặp lại. Đồng thời, bao hoạt dịch hạn chế viêm đau và bảo vệ mô mềm khỏi tổn thương.

Tại Dược Bình Đông, các chuyên gia Đông y như Ông Nguyễn Thành Danh thường nhấn mạnh rằng việc hiểu rõ cấu tạo khớp cổ tay giúp nhận diện sớm các dấu hiệu bất thường, từ đó duy trì sức khỏe xương khớp lâu dài. Với kinh nghiệm từ dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, Dược Bình Đông áp dụng kiến thức này vào các sản phẩm hỗ trợ xương khớp, mang lại giải pháp tự nhiên và hiệu quả cho người dùng.

Thông tin của Lương y Nguyễn Thành Danh

Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Danh – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

Tham khảo: Vinmec, Nhà thuốc Long Châu, Bệnh viện Tâm Anh,  Medlatec, Phòng khám ACC